Nedîm

Ahmet Nedim, İstanbul'da doğan ünlü bir şairdir. Evinin Beşiktaş'ta olduğuna dair şiirlerinde bahsettiği bilgi, belgelere dayanarak desteklenir. Tahmini doğum tarihi 1681'dir. Nedim, iyi bir eğitim alarak klasik ilimlerle Arapça ve Farsça'yı öğrenmiş, müderris olmuştur. Dönemindeki önemli devlet görevlilerinden Damat İbrahim Paşa'nın himayesinde olmuş ve onu öven şiirler yazmıştır. Ayrıca çeşitli medreselerde görev almıştır. Patrona Halil İsyanı sırasında Nedim'in ölümüne dair farklı iddialar bulunmaktadır. Bazı kaynaklar, isyan sırasında korkudan evinin damına çıkıp düşerek öldüğünü belirtirken, diğerleri ise içkiye düşkünlüğü nedeniyle titreme hastalığından öldüğünü aktarır. Kesin olan şey, Nedim'in isyan sırasında öldüğüdür.
XVIII. yüzyılın başlarında gazelde hikemî tarzın önemli temsilcisi olan Nâbî'nin etkisindeki şiir ortamına ilk adımı atan Nedim, kısa sürede kendi tarzını oluşturmuştur. Bu tarz, Nedimane olarak adlandırılmıştır ve söyleyiş mükemmelliği, yerellik arzusu ve Nedim'e özgü edâ üzerine kurulmuştur. Nedim, mahlas kullanmayan bir şair olarak kendine has üslubunu ortaya koymuştur. Acar bir şiir lügatine sahip olmamıştır. Ancak, hoşuna giden ifadeleri ve imajları tekrar tekrar kullanmıştır. Nedim'in gerçek gücü, dili kullanımındaki ustalığındadır. Konuşma dilinden gelen ifadeleri kullanımındaki titiz işçiliği ve akıcı dili, çağdaşlarından ayıran özelliklerdir. Kafiye, redif ve vezin kullanımındaki başarısı, şiirlerindeki ritmik akışı sağlamıştır.
Nedimane tarzının bir diğer önemli özelliği ise yerellik arayışıdır. Nedim, divan şiirinde yerel motifleri ön plana çıkaran önemli bir temsilcidir. İstanbul hayatından sahneler sunması, günlük dilin kalıplarını ve deyimlerini kullanması, halk edebiyatına yakınlığını gösterir. XVIII. yüzyılda halk ve divan şiiri arasında belirgin bir yakınlık olduğu bilinmektedir, bu bağlamda Nedim'in eserleri bu iki geleneği birleştiren özellikler taşır.
- Bak Sitanbûlun şu Sa’dâbâd-i nev bünyânına
- Beyit XI
- Beyit XIX
- Bu şehr-i Stanbul ki
- Gel Şeref-âbâdı gör şevketlü hünkârım hele
- Serv-i Revan
- Şimdi Saʿd-âbâda bak evvelkinden aʿlâ mıdır
Nedim hakkında şiirler:
Cahit Sıtkı Tarancı’dan Nedim’e dair
